Herb ziemi przemyskiej

Dawne Kresy

Niżankowice
Historia i teraźniejszość
dawnego miasteczka na Ziemi Przemyskiej

cz.III
Parafia rzymsko-katolicka

Dawny herb Niżankowic

cz. I Położenie geograficzne

cz.II Historia Niżankowic

cz. IV Kościół

cz. V Teraźniejszość

Parafia rzymsko-katolicka p.w. Św. Trójcy, której fundację zatwierdził król Kazimierz Jagiellończyk dokumentem wydanym w Samborze 26 VIII 1451, powstała prawdopodobnie jednocześnie z lokacją miasta w 1448 roku. Probostwo niżankowickie uzyskało wówczas uposażenie w postaci 20 beczek soli rocznie z żup królewskich w Sólcy leżącej na terenie parafii. Patronat nad kościołem należał początkowo do króla, ale 23 VII 1511, na prośbę bpa Macieja Drzewickiego, Zygmunt Stary przekazał go kolegium wikarych katedry przemyskiej. Odtąd grono to było zbiorowym posiadaczem probostwa niżankowickiego i wybierało spośród siebie administratora, tytułowanego komendarzem lub ekspozytem. Stan ten przetrwał do w. XX, kiedy stał się przeszkodą we właściwej działalności parafii. Problem ten, podnoszony już na początku stulecia, został rozwiązany w r. 1927 przez anulowanie związku probostwa z kolegium wikarych katedralnych i podniesieniu administratora do rangi proboszcza.

Parafia niżankowicka początkowo należała do dekanatu samborskiego, zaś w roku 1746 została włączona w skład nowo powstałego dekanatu nowomiejskiego. W roku 1785 przejściowo znalazła się w dekanacie mościskim, by w 1787 wejść do dekanatu przemyskiego, a po jego podziale przez bpa Franciszka Zachariasiewicza w 1841 - do dekanatu przemyskiego zamiejskiego.

Chór w kościele w Niżankowicach (fot. Maciej Oziembłowski, 18.06.2000)

Fresk w kościele w Niżankowicach (fot. Maciej Oziembłowski, 18.06.2000)

W okresie międzywojennym do dużej obszarowo parafii w Niżankowicach należało wiele okolicznych wiosek: Aksmanice, Berendowice, Cyków, Darowice, Fredropol, Hermanowice, Kłokowice, Kniażyce (do 1930), Koniuchy, Koniusza, Kormanice, Kupiatycze, Malhowice, Młodowice, Paćkowice, Podmojsce, Rożubowice, Sierakośce, Sólca, Stanisławczyk, Truszowice, Wielunice, Wychadów (przysiółek Niżankowic) oraz Zabłotce.

Po II wojnie światowej część parafii rzymsko-katolickiej z samymi Niżankowicami pozostały po drugiej stronie granicy – w ZSRR. Fale repatriantów w latach 1945-46 przemieszczały się na zachód. Po „ruskiej stronie” pozostało stosunkowo niewielu. Po wyjeździe do Małkowic ostatniego proboszcza księdza Kościńskiego opuszczoną parafią przez jakiś czas zajmował się ks. Szetela z Nowego Miasta. Ostatnią mszę św. odprawiono w Niżankowicach w 1948 roku i po niedługim czasie kościelnemu odebrano klucz.

cz. I Położenie geograficzne

cz.II Historia Niżankowic

cz. IV Kościół

cz. V Teraźniejszość